Hukuksal Makaleler

SOSYAL MEYDA İŞLENEN SUÇLAR VE ŞİKAYET

SOSYAL MEYDADA İŞLENEN SUÇLAR VE ŞİKAYET

 

Sosyal meydada yaptığınız bir eylem, normal hayatta olduğu gibi suç oluşturabilir. En çok işlenen suçların başında hakaret gelmektedir, sosyal paylaşım yaparken kullandığımız kelimeleri çok dikkatli seçmemiz gerekmektedir. Eleştiri ve hakaret arasında çok ince bir çizgi vardır bu nedenle o çizgiyi aşmamak önemlidir. Özellikle siyasi tartışmalarda, siyasetçiler AİHM kararlarına göre normal bireylere oranla kabul edilebilir eleştiri  yapmak suç sayılmaz fakat bu onlara her türlü içerikte söz söyleyeceğimiz anlamına gelmemektedir.

Aksi halde, TCK M.125 gereği hakaret suçunu oluşturur. Sadece hakaret değil, aşağıda belirttiğim üzere bir çok suç sosyal medyada işlenebilmektedir. Ne yazık ki sosyal medya kullanıcıları, fotoğraflarını değiştirerek, gerçek ad ve soyad kullanmayarak kendi düşüncesini uygun görmediği kişilere suç unsurunu içeren eylemlerde bulunmaktadır. Fakat, artık günümüzde sosyal medya kullanıcıların hangi IP bağlandığının ve IP hangi kullanıcıya ait olduğu, kullandığı bilgisayarın kimin adına kayıtlı olduğu gibi bir çok bilgiye ulaşılıp şüpheli kolaylıkla tespit edilmektedir. Ayrıca, şüpheliler suçunu ikrarda ettiği en çok karşılanan durumlardan bir tanesidir.

Bu nedenle sosyal medyadaki kirliliği önlemenin en kolay yolu, öncelikle kendimizden başlamamızdır. Kullandığımız dili suç oluşmayacak şekilde kullanarak, saygıyı hiçbir zaman kaybetmemeliyiz.

Aşağıda sosyal medyada işlenebilecek suç tiplerinin bulunmaktadır, hatta bu suç tiplerini başka bir çok suçu da olayın oluş şekline göre ekleyebiliriz.

Birinin size hakaret etmesi, sizin ona hakaret etme hakkı vermez. Her eylem ayrı bir suç oluşturabilir, ancak karşılıklı hakaretlerde, TCK Madde 129'a göre "Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir. 

Kendine ya da başka kişilere ya da kamuya yönelik bir suç işlenmesi halinde ; suçun doğrudan yetkili birimlere şikayetlerini ya da suç bildirimlerini yapabilirler.

 VPN ya da başka araçlar kullanan ve böylece kendini saklayan ya da yurtdışında gerçekleşen eylemler sonucu işlenen suçlarda, kişi tespiti bazen zor olmaktadır. Fakat, beni kimse bulamaz diye düşünmesin. Çünkü, bu konuda siber suçlarla mücadale birimleri çok iyiler ve yeterli donanımlara sahipler. İnternette, çok profesyonel olmadan iz bırakmamak mümkün değildir. Herkesin bir ayak izi vardır.

En çok rastladığım durum, sosyal medya adresi bana ait değil, ben paylaşım yapmadım gibi savunmalardır. Türkiye'de sosyal medya platformları temsicilcilikler açmaya başlamıştır. Türkiye'de üyelerin bilgileri böylelikle yurtiçinde saklandığında bu kişilerle ilgili geçmiş paylamış ya da kimlik tespiti daha kolaylıkla yapılabilecektir. Sosyal medya ile ilgili geniş ölçekli bir yasal düzenleme çalışması yapıldığını bir çok habere konu olmuştur. Bu çalışma bir an önce yapılması, toplumsal huzur ve barışın sağlanması için çok önem arz etmektedir.

Sosyal medyada dolandırıcılık suçlarında ciddi bir artış vardır. Bu açıdan sosyal medya hesapları kötü niyetli kişiler tarafından hacklenmekte ve bu adreslerden dolandırıcılık amacına yönelik eylemler gerçekleşmektedir. Bu gibi durumlarda mutlaka, savcılıklara şikayette bulunmanız fayda vardır. Aksi halde, sizin hesabınızla işlenen suçlar nedeniyle suçlamaya maruz kalabilirsiniz. 

ŞİKAYET SÜRECİ ilgili sorularınız aşağıda kısaca cevap verilmiştir.

Bireysel olarak şikayet edebilirsiniz, vekil avukat olmadanda bu hakkınızı kullanabilirsiniz. Şikayet dilekçesi verdikten sonra, belli aralıklarla şikayet ettiğiniz birimlere dosyanın akibeti hakkında bilgi alabilirsiniz, yeni delilleriniz varsa dosyaya ekleyebilirsiniz.

Şikayet için nerelere başvuru yapabilirim?: Kolluk Makamlarını yapılabilir (Polis ve Jandarma) ve Adliyelerde Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılır, ya da bir vekil avukat aracılığıyla şikayet için vekalet ile yapabilirsiniz.

Şikâyet Süresi ne kadar?: Şikâyet süreniz normalde 6 aydır. Fakat şikayete bağlı olmayan suçlarda bu süre geçerli olmaz, 6 aylık süre fiili ve faili öğrendiği tarihinden itibaren 6 ay  süre başlar. Buna göre soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse 6 ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Şikayete bağlı olmayan suçlar için 6 AYLIK SÜRE YOKTUR. Genel zamanaşımı dikkate alınır. Suçun, şikayete mi bağlı yoksa değil mi öğrenmek gerekir. Bazı suçların basit hali şikayete bağlıyken nitelikli olan hali değildir.

Şikâyetten Vazgeçme mümkün müdür?: Şikâyete bağlı suçlarda şikâyet eden, mahkeme tarafından karar verilinceye kadar şikâyetinden her zaman vazgeçilebilir, şikayetten vazgeçilince tekrar aynı eylem nedeniyle şikayete bağlı suçsa yeniden şikayetçi olma imkanı yoktur.

Hakkımda şikayet olursa ne yapmalıyım?

Hakkınızda sosyal medyada paylaştıklarınız için kolluk ya da savcılık tarafından ifade vermek üzere davet edilebilirsiniz. Bu durumda şahsen ya da bir müdafi avukat ile ifadeye gidebilirsiniz. Öncelikle hakkınızdaki şikayetin ne olduğu ile ilgili bilgi alma hakkına sahip bulunmaktasınız. Avukatınız yoksa bir avukat ile ifade verme hakkınız bulunmaktadır. Bazı şikayetlerde, başka kişilerin sizin adınızı kullanarak paylaşım yapmış olabilir, bu tür durumlarda ifadenizi ona göre vermenizde yarar bulunmaktadır. Eğer vermiş olduğunuz ifade sonrası, Savcılık hakkınızda iddianame düzenlenip dava açılabilir. Ne ceza alırım sorusunun cevabını verebilmek için hangi suçu işlediği, daha önce tekerrür var mı gibi hususlar önem arz etmektedir. Suç tipine göre, adil para cezası olabilir, hükmün açıklanması geri bırakılma olabilir, hapis cezası olabilir ya da suçsuzluğunu ispatlarsanız takipsizlik, beraat ya da şikayete bağlı suçsa şikayetin vazgeçilmesi halinde düşme kararı verilebilir. Bu açıdan genel bir yorum yapmak doğru olmayacaktır.

Şikayet sonrası süreç şu şekilde işlemektedir;

-Öncelikle şüpheli kişi tespit edilir ve ifade çağrılır,

-İfadenizin alınması, 

-Savcılığın soruşturma ile ilgili takipsizlik kararı vermesi ya da iddianame düzenlemesi,

-Mahkeminin iddianame kabulü ile ceza yargılaması başlaması, 

-Ceza yargılamasında beraat ya da ceza verilmesi (Adli para cezası, hapis cezası, hagb vb)

-İtiraz ya da istinaf hakkınız olabilir, kararda bu belirtilir.

SOSYAL MEDYADA İŞLENEN SUÇLARDA UZLAŞMA MÜMKÜN MÜDÜR?

Her suç uzlaşma kapsamında değildir, ceza davası karar verilene kadar uzlaşmaya tabi suçlarda uzlaşmanız mümkündür, bu durumda ceza düşer. Öncelikle işlediğiniz suçlar uzlaşma kapsamında diye bakmanız gerekir. https://uzlasma.adalet.gov.tr/doc/ihtiyac/grprplr/2grup.pdf  Bu adresten işlenen suçun uzlaşma kapsamında olup olmadığına bakabilirsiniz. Eğer uzlaşma kapsamında ise savcılık tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı sizi arayacaktır, şüpheli ya da müşteki taraf iletişime geçerek uzlaşmak isteyip istemediklerini sormaktadır. Müşteki taraf, uzlaşmak için belirli bir ücret isteyebileceği gibi özür dilenmesi, bir kuruma yardım yapması gibi taleplerde bulunabilir. Bu gibi durumlarda, eğer teklifi sizin için uygunsa uzlaşma sağlanabilir. Uzlaşma sağlandığında artık maddi ve manevi tazminat davası açılamaz. Bununla ilgili son güncel Yargıtay kararı bulunmaktadır. Fakat, yine de her türlü uzlaşma tutanağına bu durumu açıkça belirtmenizde fayda bulunmaktadır. Uzlaşma sağlandığında ceza davası artık açılma imkanı ortadan kalmaktadır. Soruşturma da uzlaşmasanız bile ceza davası karar verilinceye kadar uzlaşma imkanınız olmaktadır. 

Şikayet Dilekçesi nasıl yazılır?

Genel olarak Savcılıklarda makbu dilekçeler bulunmakta olup o dilekçeleri doldurarak şikayette bulunabilirsiniz. Şikayette bulunmadan önce mutlaka ve mutlaka gerçekleşen eylem suç oluşturur mu bu konuda lüften emin olalım. Adli yargının yükü zaten çok fazla olup gereksiz şikayetlerle bu yükü lütfen artırmayalım. 

•Hangi makama başvuruyorsanız, dilekçe o makama hitaben yazılır.


•Eylemden zarar gören şikâyetçinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ve adresi dahil iletişim bilgileri yazılmalıdır.


•Biliniyorsa eylemi gerçekleştiren şüphelinin adı, soyadı ve adresi dahil iletişim bilgileri belirtilmelidir.


•Suçun ne olduğu, nerede işlendiği ve suç tarihi belirtilmelidir. Sosyal medyada işlenmişse, hangi sosyal medya platformunda işlendi o yazılmalıdır, suç işleyen kişinin sosyal medya kullanıcı adı (mutlaka doğru yazılmalıdır) suçu işlediği zaman yazılmalıdır, ekran görüntüsü mutlaka alınıp delil olarak dilekçe ekine konulmalıdır.


•Açıklamalar kısmında suça konu olan olay kısa ve öz bir şekilde anlatılmalıdır. Kişi bana şu şekilde kelimeler kullandı, bu şekilde sözler söyledi, benden bunu talep etti, gibi olayı tüm ayrıntısı ile çok uzun olmayacak şekilde anlatmakta yarar vardır.


Deliller başlığı altında şikâyeti kanıtlayan tüm deliller bildirilmeli; elde hazır bulunan belge, varsa tutanak gibi yazılı deliller dilekçeye eklenmelidir. Sosyal medya suçlarında mutlaka ekran görüntüsü alınıp iletilmelidir, sosyal medyada en büyük sorun, suç işleyen kişinin tweet atmışsa onu silmesidir, bu nedenle NOTERLERDE DELİL TESPİTİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPTIRILABİLMEKTEDİR, bu hususu herkesin bilmesinde yarar vardır. https://portal.tnb.org.tr/Sayfalar/TespitHiz.aspx  adresi kullanılarak kişi paylaşımı silse bile tespit yaptırmanız halinde o paylaşımın o kişi tarafından yapıldığını ispatlamak için delil olarak kullanabilirsiniz. .

Olayın tanıkları varsa, bunların adı, soyadı ve adresleri de belirtilmelidir.


Şikayetçi olduğu belirtip dilekçe ilgili yere teslim edilir.

 

Giderken nüfus cüzdanı ya da onun yerine geçen bir belgenin yanınızda bulunmalısınız, vekil avukat ile yapacağınız başvurularda vekil yapabilmektedir.

 

Şikayet örnek dilekçeye buradan ulaşabilirsiniz:

https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/dosyalar/file/dilekceler/cbs_sikayet_dilekcesi.doc

https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/

 

Sosyal Medyada işlenen bazı suç tipleri:

Bu suç tiplerine ayrıntılı olarak https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf adresinden nasıl işleniyor, kimler işleyebiliyor, yaptırımı nedir ulaşabilirsiniz.

Haksız şikayette bulunmak, eğer kişi şikayet etme hakkını kötüye kullanırsa iftira suçuna girebilir, bu nedenle şikayetleri dikkatli ve özenli bir araştırma sonucu yapmakta fayda vardır.

Ayrıca hukuk davası maddi ve manevi tazminatta, açılabilir. Kişinin işlenen suç nedeniyle acı ve elem çekmişse manevi tazminat, maddi zarara uğramışsa maddi tazminat davası açılabilir. Genel olarak ceza dosyası kişi cezalandırıldıktan sonra açma davanın kazanılması açısından daha iyi olacaktır. Ayrıca, uzlaşmaya bağlı suçsa eğer soruşturma aşamasında ya da ceza davası devam ederken edimli ya da edimsiz şüpheli ya da sanıkla uzlaşma imkanı olabilir. Şikayete bağlı suçlarda her zaman ceza davası sonuna kadar şikayeti geri çekebilirsiniz.

Manevi tazminat miktarları çok yüksek olmamaktadır, genel olarak kişinin sosyal statüsü, suçun özelliği, mağdurun ve suç işleyenin bazı özelliklerine göre  hakaret suçları 5.000-20.000 TL arası olabilmektedir. Daha yüksek tazminat ödendiği uyuşmazlıklarda vardır. Bu nedenle ceza dışında hukuki olarakta mağdur kişiye para ödemek zorunda kalabilirsiniz. Ödenecek paralar, yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri eklenerek daha fazla olabilmektedir.

Maddi zararlar içinde zararın ispatlandığı ölçüde karşılanmaktadır.

İnternette işlenen bazı suçlar: 

 

Yorumlar

Yorum Yap