Yurtdışında yaşayan trafik kazası mağdurlarının tazminat hesaplanması hangi ücret dikkate alınmalıdır?

Ülkemizde sadece Türkiye'de ikamet eden kişiler, trafik kazası nedeniyle mağduriyet yaşamamaktadır. Ülkemize turistik ya da iş seyahati gibi sebeplerle gelen binlerce kişi, trafik kazası nedeniyle mağduriyet yaşamaktadır. Bu kazalar en çok akdeniz, ege gibi turistik yerlerde olduğu gibi İstanbul gibi büyük illerde meydana gelmektedir. İngiliz vatandaşının geçirmiş olduğu trafik kazası nedeniyle uğradığı zarar ile Türkiyede ikamet eden Türk vatandaşının uğramış olduğu zarar gelirleri ölçütünde farklılık göstermektedir. İngiltere asgari ücret ile Türkiye'de asgari ücret arasında ciddi anlamda yüksek bir fark bulunmaktadır. 

Tazminat hesaplamasında en önemli değişken, gelirdir. Kişinin gelirine göre tazminat hesaplaması yapılmaktadır. Asgari ücret, vergilendirilmiş geliri olmayan ya da emsal meslek olarak bir gelir hesaplaması yapılacak mesleği olmayan çalışanlar ya da işi olmayan mağdurlar için hesaplamada dikkate alınmaktadır. 

Hazine müştaşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü, 20.04.2016 tarihli 2016-4 sayılı sektör duyurusunda "vergilendirilmiş geliri olmayan yabancı vatandaşların tazminat hesaplamasında Türkiye'deki asgari ücret dikkate alınır" gibi bir açıklama yapmış olsada bu sektör duyurusu "YARGITAY KARARLARI AÇISINDAN BİR ÖNEM ARZ ETMEMEKTEDİR."

Ne yazık ki, sigorta genel şartları sigorta şirketleri lehine "tazminat hukukunun" genel ilkeleri yok sayılarak sigorta şirketi lehine bir çok düzenleme yapıldı. Genel şartlarda vergilendirilmiş gelirin dikkate alınması gerektiği hususu, sigorta tahkim komisyonu dahil olmak üzere yargı tarafından uygulama alanı bulmuş değil. 

1-Türkiyede ikamet eden yabancı uyruklu vatandaşlar. 

2-Türkiye'de ikamet etmeyen yabancı uyruklu vatandaşlar.

3-Yabancı ülkede ikamet eden Türk uyruklu vatandaşlar olarak bir ayrıma gitmemiz gerekmektedir.

1-Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklu vatandaşlar : Türkiye'de resmi bir geliri yoksa ve emsal meslek olarak bir gelir ispatlama imkanı yoksa "Türkiye'de ikamet ettiği için Türkiye'nin asgari ücret dikkate alınması" gerekir.

2-Türkiye'de ikamet etmeyen yabancı uyruklu vatandaşlar : Yabancı ülkede resmi geliri varsa bu geliri ispat etmesi halinde bu geliri dikkate alınır, bu geliri ispat edemezse ikamet ettiği ülkenin Asgari ücreti araştırılarak bu ücret dikkate alınması gerekir. 

3-Türkiye'de ikamet etmeyen Türk Vatandaşları : Yabancı ülkede resmi geliri varsa bu geliri ispat etmesi halinde bu geliri dikkate alınır, bu geliri ispat edemezse ikamet ettiği ülkenin Asgari ücreti araştırılarak bu ücret dikkate alınması gerekir. 

Konu hususa ilişkin olarak yargıtay kararının bir özete aşağıda sunulmuştur. 

 

Davacı vekili tarafından müteveffa ... ölümünden önce Almanya'da ikamet etmekte olup orada çalıştığı, bu nedenle de tazminat hesaplanırken müteveffanın Almanya'da almış olduğu maaş ile gelirlerinin bilirkişi raporlarında esas alınması gerektiği iddia edilmişse de mahkemece müteveffanın elde ettiği gelirin belirlenmesi için yeterli araştırma yapılmadan asgari ücret üzerinden yapılan hesaplama hükme esas alınmıştır.
Bu nedenle mahkemece müteveffanın Almanya'daki geliri konusunda daha kapsamlı bir araştırma ile geliri ile ilgili resmi belgeler getirtilerek davacının geliri tam ve doğru olarak belirlenmelidir. Bu bilgiler ışığında gelir tespiti yapıldıktan sonra hesaplama yapılması gerekirken, eksik incelemeye dayalı hüküm verilmesi doğru görülmemiştir.

17. Hukuk Dairesi         2017/3938 E.  ,  2018/9857 K.